Wanneer de hemelsblauwe dampen de lucht verstikken en de Curva Nord de oude tribunes op zijn grondvesten laat schudden, met op de achtergrond de dromerige teksten van Vola Lazio Vola, wordt het Stadio Olimpico van Rome echt het kloppende hart van deze eeuwenoude stad. Liefkozend wordt het stadion, waarin AZ aanstaande dinsdag te bewonderen zal zijn, ook wel het tweede Colosseum genoemd. Samen met Apollo Heyes, hoofdredacteur van The Laziale, bespreken we de roemruchte en veelbewogen geschiedenis van de Biancocelesti, de verhitte rivaliteit met stad- en stadiongenoot AS Roma en de stijfkoppige Italiaanse opvatting over de Conference League. Ook behandelen we de ietwat gevoelige link die de club heeft met extreemrechtse denkbeelden.
‘’Laziale of Romanista?’’ Er is geen vraag zo belangrijk in de eeuwige stad. De derby tussen Lazio en AS Roma staat bekend als de ‘Derby della Capitale’, en is misschien wel de meest verhitte derby van Europa. De rivaliteit vindt met name zijn oorsprong in de oprichting van beide clubs, in 1927 wilde de Italiaanse dictator Benito Mussolini de vier bestaande clubs uit Rome laten fuseren, als antwoord op de hegemonie van de Noord-Italiaanse clubs AC Milan en Internazionale. Het nieuw opgerichte AS Roma genereerde al snel een enorme achterban, groter dan die van Lazio Rome -ontstaan in 1900- dat zelfstandig bleef. In de daaropvolgende jaren ontwikkelde zich een enorme rivaliteit tussen beide clubs, gevoed door de verschillende sociale achtergronden van de fans. ‘’AS Roma fans beschuldigen Lazio supporters ervan minder ontwikkelde ‘burini’ (boeren) te zijn van het platteland, terwijl de Biancocelesti counteren door te stellen dat zij de ‘prime squadra della capitale’ (oudste en rechtmatige team van de hoofdstad) zijn’’ zo duidt Apollo.
Het Italiaanse voetballandschap wordt sinds jaar en dag al gedomineerd door de ‘grote drie’ uit het noorden: AC Milan, Internazionale en Juventus. Net als Napoli dit seizoen, is Lazio er in het verleden echter wel eens in geslaagd om deze suprematie te breken. De gouden periode van de Biancocelesti ligt ongetwijfeld tussen de jaren ’90 en het begin van de 00’s. Met succestrainer Sven-Goran Eriksson aan het roer won de club o.a. de Scudetto (kampioen van Italië), driemaal de Italiaanse beker en de Europacup II. Dat deden ze overigens niet met de minste namen, o.a. Alessandro Nesta, Juan Sebastian Veron, Roberto Mancini, Pavel Nedved, Dejan Stankovic en Diego Simeone verdedigde het hemelsblauw in die gouden jaren. Lazio supporters kenmerken zich volgens Apollo dan ook door een ongekende trots op de eigen ploeg. ‘’de vechtersmentaliteit wordt hier behoorlijk gewaardeerd, ook zijn Lazio supporters ongelofelijk trots op de eigen ploeg en het feit dat de club de oudste van Rome is.’’
Een duister randje
Het is onmogelijk om het over Lazio te hebben zonder de zowel befaamde als beruchte ultra’s van de Curva Nord te benoemen. De grootste groep staat bekend onder de naam van Irriducibili en is een van de grootste ultra-groepen van het ultra-gekke Italië. De Irriducibili zijn in het verleden meermaals in opspraak geraakt door o.a. oerwoudgeluiden, racistische spandoeken en fascistische memorabilia. Een spandoek met de tekst ‘’Auschwitz is jullie land, de ovens zijn jullie huizen’’ tentoongesteld tijdens de derby tegen AS Roma vormde het absolute dieptepunt van de supportersgroep. Het was bepaald niet de eerste of laatste keer dat de haat jegens AS Roma, een club met veel fans uit de wijk Testaccio waar veel mensen met een Joodse achtergrond woonachtig zijn, zich uitdrukte in antisemitisme. In 2017 bezaaide de ultra’s de stad met stickers van Anne Frank in een AS Roma-tenue aangevuld met verschillende antisemitische leuzen tijdens de derby. Het zijn acties zoals deze die de club opzadelen met vervelende stereotyperingen en een slecht imago. De club en de Italiaanse voetbalbond ondernemen dan ook actie om een einde te maken aan het rechtsextremisme onder de Lazio fans, zo organiseerde de club een bezoek aan het concentratiekamp Auschwitz voor supporters en werd er een passage uit het dagboek van Anne Frank voorgelezen voorafgaand aan wedstrijden.
De acties van de Irriducibili en het slechte imago zijn een grote bron van ergernis voor Lazio supporters, zo bevestigd Apollo. ‘’de associatie met rechtsextremisme is een oneerlijke beoordeling van Lazio als club. Het probleem ligt bij de ultragroep, die een grote bron van frustratie is onder supporters en zelfs president Claudio Lotito meermaals bedreigd heeft. De groep heeft bovendien banden in het criminele circuit.’’ Ook de supporters zitten niet stil in het gevecht tegen het negatieve imago van de club, zij hebben zich verenigd onder de slogan ’Love Lazio, Fight Fascism’. Een woordvoerder van de groep LAF, Laziale and Anti-Fascist, verwoordde de doelstellingen van de groep als: ‘’de naam van elk politiek label wissen’’ en ‘’voorkomen dat neofascisten de Curva Nord gebruiken om jonge fans te indoctrineren.’’
Dictoriale link
Frappant genoeg is de achterkleinzoon van de Italiaanse dictator Benito Mussolini momenteel actief voor de Biancocelesti. Hoewel het natuurlijk niet eerlijk of gepast is om de 20-jarige Romano Floriani Mussolini lastig te vallen met de gruweldaden van zijn illustere overgrootvader, vreest men in Rome voor het moment dat Romano zijn gezicht laat zien aan de Curva Nord. ‘’Voor Lazio is de naam van Mussolini een zware last om te dragen’’, zo laat de krant Il Fatto Quatidiano optekenen. ‘’Delen van de Curva Nord kenmerken zich met fascistische saluten en racistische spreekkoren, het is slechts een kwestie van tijd totdat iemand Il Duce (Mussolini) gaat vereren.
Het dient gezegd te worden dat Lazio zeker niet de enige club is met een groepje extreemrechtse supporters. Vrijwel alle grote Italiaanse clubs kampen met vergelijkbare problemen, ook de grote rivaal AS Roma heeft supportersgroepen met extreemrechtse idealen. Alhoewel Italië in het bijzonder bekend staat om zijn politiek getinte ultra-scene kennen we vergelijkbare problemen ook in Nederland. Denk bijvoorbeeld maar eens aan de oerwoudgeluiden bij FC Den Bosch of de bedreigingen aan het adres van Steven Berghuis. Het lijkt dan ook niet helemaal eerlijk om Lazio of andere Italiaanse clubs weg te zetten als ‘fascistenclub’, bij elke grote club heb je er immers wel een aantal rotten appels tussen zitten.
Hoe serieus neemt Lazio de Conference League?
Vorig seizoen werd de derde competitie van Europa gewonnen door de grote rivaal AS Roma, de Romeinen triomfeerden in een finale tegen Feyenoord. De opkomende vraag is dus of de spelers en supporters van Lazio hierdoor extra gemotiveerd zijn om die prestatie te evenaren. Apollo is vrij stellig bij het beantwoorden van deze vraag, ‘’om eerlijk te zijn, niet echt. De overwinning van AS Roma werd door de Lazio supporters vooral omlaag gepraat en zelfs bespot. Dit werd geëchood door de club, technisch directeur Igli Tare en trainer Maurizio Sarri spraken beide hun afkeer en disinteresse uit over de competitie.’’ Mocht Lazio alsnog ver weten te komen in de Conference League zal Igli Tare waarschijnlijk geconfronteerd worden met een controversiële uitspraak die hij vorig jaar deed: ‘’het voetbal bestaat tegenwoordig uit valse en onechte competities zoals de Conference League: een competitie voor lozers zoals AS Roma.’’ Maar, een prijs blijft een prijs. En buiten de bekerwinst in 2019 heeft de club geen enkele noemenswaardige prijs meer gewonnen de afgelopen 20 jaar. ‘’Sommige fans hopen op een goed Europees seizoen maar de geschiedenis laat zien dat Lazio over het algemeen meer prioritiet stelt aan nationale doelen, zoals een eindklassering in de top 4 .’’
AZ tegenover Italiaanse opponenten
In 1982 kwam er voor het eerst een Italiaanse ploeg op bezoek in Alkmaar, dankzij een vroeg doelpunt van Roelf-Jan Tiktak werd het grote Internazionale getrakteerd op een nederlaag in de Alkmaarderhout (1-0). Alhoewel het in Milaan alsnog misliep voor de Alkmaarders (0-2) duurde het ruim 29 jaar voordat de volgende Italiaanse ploeg zich waagde aan een bezoek aan Alkmaar. Terecht zo bleek, het Udinese van sterspeler Antonio di Natale werd in het seizoen 2011/2012 finaal van de Alkmaarse mat geveegd. De ploeg van trainer Gert-Jan Verbeek was ondanks doelpunten van Maarten Martens en Erik Falkenburg nog vrij genadig voor de Italianen. Tijdens de return leek die genadigheid zich uit te gaan betalen in een uitschakeling, nadat AZ in een absoluut horrorkwartier tegen een 2-0 achterstand aanliep en Nick Viergever ook nog eens met een rode kaart van het veld gestuurd werd. Maar niks bleek minder waar, Erik Falkenburg scoorde na iets langer dan een halfuur spelen de verdiende aansluitingstreffer. En zodoende bereikte AZ de kwartfinale van de Europa League, in wat zomaar eens een van de meest iconische wedstrijden uit de clubgeschiedenis zou kunnen zijn.
In het najaar van 2020 trok het door corona geplaagde AZ naar Napels voor de confrontatie met Napoli. Een dapper AZ verraste vriend en vijand door in het stadion van Diego Armando Maradonna de catenaccio uit de hoge hoed te toveren. Een zeldzame, maar goed uitgespeelde, aanval met Dani de Wit als eindstation volstond voor de overwinning (1-0). In een leeg AFAS Stadion kwam een getergd Napoli een maand later via Dries Mertens al vroeg op voorsprong, waarna Bruno Martins Indi namens de Alkmaarders de gelijkmaker op het scorebord zette. Een gemiste penalty van Teun Koopmeiners voorkwam vervolgens dat AZ opnieuw met de zege aan de haal ging tegen de Zuid-Italianen.
Lazio Roma speelde in het verleden acht wedstrijden tegen Nederlandse ploegen. Het won er drie, verloor er eveneens drie en speelde twee keer gelijk. De meest recente ontmoetingen waren met Vitesse en Feyenoord. In 2017 wonnen de Biancocelesti met 3-2 in Arnhem waarna het in eigen huis bleef steken op 1-1. Eerder dit seizoen rekende de ploeg in Rome gemakkelijk af met Feyenoord (4-2), in de Rotterdamse Kuip ging het echter mis voor Lazio (0-1), waardoor de Italianen nu veroordeeld zijn tot de Conference League.
Lazio Roma valt volgens Apollo het best te omschrijven aan de hand van drie pijlers: trotsheid, emotionaliteit en verdeeldheid. Trots op de mooie geschiedenis van zowel club als stad en op de hemelsblauwe kleuren van het tenue, afgeleid van de kleuren van het nationale embleem van Griekenland. Lazio staat niet voor niets bekend als le Aquille (de adelaars). De tweede pijler heeft te maken met hoe ongekend intens het voetbal beleefd wordt in de Italiaanse hoofdstad, Lazio is het alles voor de supporters. En als laatste de verdeeldheid, de walgelijke acties van de Irriducibili zorgen namelijk voor zowel een slecht imago als verdeeldheid onder de supporters. Voor het leeuwendeel van de supporters voelen de acties namelijk als messteken in de rug van hun geliefde club. Misschien moeten we Lazio dan ook niet negatief neerzetten als een club met extreemrechtse idealen, maar als een mooie traditieclub die gebukt gaat onder verdeeldheid. AZ zal de bal aanstaande dinsdag 7 maart om 18:45 uur aan het rollen brengen in het Stadio Olimpico van Rome, negen dagen later zal het AFAS Stadion het decor zijn van de terugwedstrijd.
Dit is deel 1, in deel 2 gaan wij inzoomen op de tactiek van Lazio.
Vond je dit artikel leuk en wil je AZAlerts helpen groeien? Klik hier om dat mogelijk te maken!
© Marco Rosi / Fotonotizia / gettyimages.com
