Als Huiberts niet oppast, speelt AZ volgend seizoen weer play-offs

Disclaimer: deze column berust op persoonlijke meningen en draagt niet de visie van AZAlerts uit. 

Met Mathew Ryan, Vangelis Pavlidis, Dani de Wit en Yukinari Sugawara vertrekken deze zomer zeker vier basisspelers uit Alkmaar. Dat is zeker niet voor het eerst in de recente geschiedenis van AZ, maar wel reden tot zorgen. Technisch directeur Max Huiberts wist in het verleden lang niet altijd een representatief elftal samen te stellen. Met de middelmaat die de selectie nu waarborgt, valt het te hopen dat Huiberts inziet dat er geïnvesteerd moet worden in het eerste elftal. Van de eigen jeugd mag immers niet verwacht worden dat ze het elftal op sleeptouw nemen. 

Het zou niet de eerste leegloop zijn in Alkmaar. Vorige zomer vertrokken vijf basisspelers en twee jaar daarvoor waren het er evenveel. Dat leverde grote transferinkomsten op die maar zeer beperkt geherinvesteerd werden. Na de zomer van 2021 was dat het meest voelbaar. Er werd voor ruim 50 miljoen verkocht, terwijl slechts 8 miljoen in de selectie werd gestoken. Het resulteerde in een bijzonder matig seizoen waarin ternauwernood Europees voetbal werd veiliggesteld na winst in de play-offs. Het dramatische jaar werd uitstekend getypeerd door de Ben-side op de laatste speeldag: ‘centen gespaard, maar het aanzien niet waard.’

Herkansing voor Huiberts
Na de zomerse leegloop van afgelopen seizoen, begon het nog allemaal rooskleurig. Pavlidis en De Wit repten zelfs over het pakken van prijzen. Dat leek ook geen gekke gedachte, nadat AZ eind oktober slechts twee verliespunten had. Daarna ging het echter mis. De ene gezapige wedstrijd volgde de andere op. Het spel was niet om aan te zien en ook punten werden nauwelijks meer gepakt. Dat alles werd op het conto van Pascal Jansen geschoven, die in januari ontslagen werd. Van enige zelfreflectie van Huiberts was echter geen sprake. De technisch directeur had een bijzonder matige selectie samengesteld, maar hield Jansen verantwoordelijk voor het slechte spel.

Hoewel de selectie erg breed was, was middelmaat troef. Zes middelmatige buitenspelers streden om twee basisplekken. Idealiter om met elkaar te concurreren en elkaar naar een hoger niveau te tillen. In praktijk om te bepalen wie het minst slecht was en zo niet op de bank plaats hoefde te nemen.

Hoe goed is het aankoopbeleid dan echt?
Dat alles roept ook de vraag op hoe goed het aankoopbeleid van Huiberts nu echt is. Bij uitgaande transfers is duidelijk dat de technisch directeur vaak het onderste uit de kan weet te halen, maar bij de inkomende transfers mag je toch wel je vraagtekens plaatsen. De afgelopen twee seizoenen trok AZ liefst zeventien spelers aan, maar alleen van Kristijan Belic en Mathew Ryan zou je kunnen zeggen dat ze écht een verschil hebben weten te maken. De overige vijftien zijn ofwel ondermaats gebleken of weten zich nog niet voldoende te onderscheiden.

Als tegenargument zou je kunnen opwerpen dat er de afgelopen twee zomers bij elkaar toch 30 miljoen euro is uitgegeven aan nieuwe spelers. Er zit dus zeker een stijgende lijn in de bedragen die AZ bereid is neer te tellen voor nieuwe spelers. De spelers blijken echter te vaak van onvoldoende niveau en weten zich niet meer te ontpoppen tot sterkhouders. Het is aan Huiberts om daar deze zomer verandering in te brengen. Lukt dat niet, dan dreigt komend seizoen weer play-off voetbal, tenzij de jeugd - eindelijk weer - weet op te staan.

Wat kunnen we verwachten van de jeugd?
De potentie van de Youth-League generatie is natuurlijk ook mij duidelijk. Jayden Addai, Rome-Jayden Owusu-Oduro en Kees Smit zijn de basisspelers van de toekomst. Die verwachting had ik echter ook bij hun voorgangers. Denk aan Peer Koopmeiners, Kenzo Goudmijn en - ondanks zijn vertrek uit Alkmaar - Mo Taabouni die het allen vooralsnog niet waar hebben gemaakt. Het is dus maar de vraag of de Youth-League winnaars wel het niveau weten te halen van Teun Koopmeiners, Myron Boadu, Calvin Stengs en Owen Wijndal toen zij doorbraken.

Komend seizoen zullen Wouter Goes en Owusu-Oduro aan veel minuten komen, maar als sterkhouders zou je hen nog niet kunnen beschouwen. Met de verwachting dat er ook geen aankopen gehaald worden die er direct staan, is het aan de andere selectiespelers om te voorkomen dat komend seizoen in een fiasco eindigt. Sven Mijnans, Alexandre Penetra, Belic en Van Bommel moeten de volgende stap in hun ontwikkeling zetten Doen ze dat niet, dan wacht een zwaar seizoen.